Ekonomi devletlerin elinde stratejik bir baskı unsuru olarak kullanıldığında, bundan özgür olmak isteyen bireyin bir kere daha ne kadar olumsuz etkilendiğini görüyoruz. Aynı zamanda serbest ticaretin devletçi müdahale ve uygulamalarla bölünmemesinin nasıl kritik bir konu olduğunu da. Rusya zaten serbest ticaret ve serbest ekonomi gibi bir yaklaşımın uzağında duruyor. Onun bu reflekslerinin maliyetlerini günümüzde Türkiye bile ödüyor. Karadeniz’in serbest ticaret denizi olduğu bir coğrafya daha iyi bir Türkiye vaat etmez mi?
Tahıl ticareti meselesinde gözümüz kulağımız ilgili devletlerin yaptıkları açıklamalarda oluyor. Sürekli olarak bu “koridorun” oluşmasına ve devamlılığının sağlanmasına izin verecek-vermeyecek ve bu izinlerden etkilenecek devletlerin olası hamleleri üzerine okuyoruz ve izliyoruz. Putin gibi bir lider için bu sonra derece normal. Kendisinin sosyalist geçmişi ve güncel otoriterliği ortada.
Ekonomi, politik çıkarları elde etmede bir aygıt olduğunda Putin’in istediği tip devletçilik kazanıyor ama, bundan çok büyük rakamlarda insanlar olumsuz etkileniyor. Hatta bu tip bir siyasetten Putin’in öncelediği “fakir” insanlar daha da çok etkilenmiyor mu? Yoksa Putin’in böyle bir derdi yok mu? Onun sosyalistliğini nasıl adlandırmamız gerekiyor?
Serbest ticaret çok değerli bir insani eylem. Yeri geldiğinde işte onun merkezinde “tahıl” bile olabiliyor ve o “tahıl” pek çok insan için büyük anlamlar taşıyor. Devletçi uygulamalar sözde insanı koruduğunu iddia ediyor ama, serbest ticaretin yarattığın bolluğu öldürerek insanları kısır bir fakirliğe ya muhtaç ediyor ya alıştırıyor.
Türkiye tahıl koridoru meselesinde “yapıcı” bir rol üstlenmeye çabalıyor. Belki onun da temelinde serbest ticaret yok ama, en azından “tahıl”ın ulaşması gereken yerlere nakli için çaba harcıyor. Bu onun hanesine bir artı olarak yazılıyor.
Tahıl koridoru meselesi, tarımsal ürün tedarikinin maruz kalabileceği tehditlerin çokluğunu da bir kere daha bize göstermiş durumda. Üreticilerin ve tüccarların bu konuda alternatif tedarik zinciri yöntemleri geliştirmeleri çok önemlidir. Putin gibi siyasetçilere karşı geliştirilebilecek önemli de bir yöntemdir.
Daha önce söylediğim bir sözümü bir kere daha buraya yazıyorum. “Serbest ticaretin savaşları olmaz.”
Comments